GroenGoed!

Lente

In de wintermaanden zie je overal om je heen hoe de natuur zich oplaadt. Onzichtbare opgekropte energie bouwt zich op in knoppen, in bloembollen, knoppen rabarber die voller en voller worden. En dan opeens, in een of twee weken tijd is het warmer en barst de natuur uiteen in een eruptie van leven die we de lente noemen. In een paar weken tijd veranderen lege tuinen tot weelderige, bloeiende, zinderende oases.

Op de tuinen wordt het feest van de lente gevierd door een enorme zaaiwoede. De meeste gewassen, van peultjes, worteltjes, uien, sla en kolen tot pompoen, tomaten en courgettes, gaan in de maanden maart, april en mei de grond in. Het is een genot te zien hoe de eerste kiemplantjes van peulen en raapstelen de bodem openbreken en de eerste blaadjes ontvouwen. Iedereen zou een keer goed naar zo’n plantje moeten kijken. Ga op in de vrolijke vastberadenheid, levenslust, de kracht en schoonheid die in zo’n jong plantje zit.

Zoals elk jaar brengt deze tijd van vruchtbaarheid en levenslust veel mensen naar de tuinen. De winterslaap is voorbij. Het is tijd om weer verliefd te zijn: op het leven, op de wind, de warmte van de zon op je huid, op de geuren van gemaaid gras en meidoornbloesem, op al die toffe mensen om je heen. De tuinen trekken weer grote groepen mensen die meehelpen met zaaien, planten, lol maken, plannen afstemmen om iets moois te maken van de wereld, samen eten bij een kampvuur en muziek maken.

Armoedebestrijdingsbeweging

Met GroenGoed zijn we aangesloten bij de RAB, de Rotterdamse Armoedebestrijdings Beweging. En de RAB is lekker bezig! Zo heeft de strijd van bewoners tegen schrijnend achterstallig onderhoud in woningen in Lombardijen eindelijk geleid tot schriftelijke vragen aan de wethouder. Daarnaast heb ik samen met mijn RAB-collega Sjoerd van Schooneveld een interview gepubliceerd over een plan van de politieke partij NIDA om in Rotterdam een pilot te beginnen met huurkoop. Huurkoop zou huurders van huizen die geliberaliseerd worden de mogelijkheid geven om met hun huur aandelen op te bouwen in hun huis, zodat ze langzaam maar zeker eigenaar worden van het huis waar ze in wonen. Gezien de stijgende huren en de armoede die daaruit voortkomt is het een interessant plan. Het haalt ook schuld en (afhankelijk van hoe je het organiseert) ook rente uit het financieringsstelsel voor woningen. Je kan er ook vragen bij stellen: want het stelt niet ter discussie of die huizen in de eerste plaats wel geliberaliseerd moeten worden. Maar dat vind ik mooi aan wat we met de RAB doen: naast dat we actie ondernemen, maken we ook inzichtelijk op wat voor manier alternatieve structuren een bijdrage kunnen leveren aan armoede en wat de grenzen ervan zijn.

Klimaatbeweging

Samen met andere organisaties zoals het Rotterdams Klimaat Initiatief en Rotterdam Fossiel Vrij hebben we ons met GroenGoed en de Vredestuinen ons best gedaan zoveel mogelijk Rotterdammers te mobiliseren om samen te reizen naar de klimaatmars van 10 maart in Amsterdam. De klimaatmars was een enorm succes! De paar honderd Rotterdammers zetten de trein op stelten, gewapend met liederen en muziekinstrumenten. Ondanks de bitterkoude regen trokken 40.000 mensen van de Dam naar Museumpark om zich uit te spreken dat de klimaatplannen van de regering niet voldoende zijn en onrechtvaardig. Er zijn leuke filmfragmenten gemaakt door Open Rotterdam TV, RTV Rijnmond en WijkTV

De woensdag na de klimaatmars stonden zes Rotterdamse organisaties voor de gemeenteraad om in te spreken over de plannen voor een Rotterdams klimaatakkoord. Vanuit GroenGoed hebben we ingesproken om erop te wijzen dat in de plannen voor een Rotterdams klimaatakkoord te weinig aandacht was voor de rol van consumptie, voor de ecologie in de stad, voor armoede en voor fundamentele maatschappelijke structuren (Inspreektekst GroenGoed)

Het is moeilijk een inschatting te maken welke kant het opgaat in Rotterdam. Het ene moment zie ik het rooskleurig in. Er wordt hard gewerkt aan een energietransitie en een Rotterdams klimaatakkoord. En de gemeente wil met een ‘Groenoffensief’ 20 hectaren nieuw groen realiseren. Maar het andere moment houd ik mijn hart vast. In de plannen voor het klimaatakkoord speelt ecologie geen rol. En door alle mogelijke manieren van het meten van groen is er veel ruimte voor scepsis over het groenoffensief. Wordt wel echt al het groen dat verdwijnt mee gemeten bij het opmaken van de balans of er netto wel meer groen komt? Maakt veel kwalitatief groen met volwassen bomen niet plaats voor daken met sedum? Terwijl hierover gesteggeld wordt, liggen de gekapte boomstammen en houtsnipperbergen hoog opgestapeld in het Lage Bergse Bos en liggen er plannen om een groot distributiecentrum te bouwen op de Rozenburger Landtong wat nu een prachtig natuurgebied is. En de bouwwoede is niet te stoppen. Gelukkig is er ook mooi protest tegen dergelijke plannen. Welke kant gaat Rotterdam op? Hoe ziet Rotterdam er over tien jaar uit?

Cultuur Bouwen

In het hele spectrum van ontwikkelingen in Rotterdam is het desde belangrijker wat we met GroenGoed en de Vredestuinen doen. Ja, wanneer het ons lukt, mengen we ons in het maatschappelijke en politieke debat. We proberen invloed uit te oefenen om ervoor te zorgen dat we als stad grote stappen zetten op het vlak van ecologie, duurzaamheid en armoedebestrijding. Maar politieke maatregelen zijn niet altijd blijvend. Ze volgen de grillen van de publieke opinie. Wat dit college bepaalt kan door een volgend neo-liberaal en xenofoob college teniet gedaan worden. Hoe de wereld er over tien jaar uit ziet is afhankelijk van culturele beweging: veranderingen in de manier waarop mensen betekenis geven aan het leven. Werkelijke langdurige en stabiele verandering ontstaat door te bouwen aan cultuur. En dat is wat we op de tuinen doen.

We bouwen cultuur. Wat betekent dat? Cultuur wordt gezien als alles wat mensen hebben aangeleerd, in plaats van natuurlijk geërfd. Wat je aangeleerd hebt, heeft altijd te maken met kennis, of met betekenis. Cultuur wordt dus ook wel gezien als het geheel van manieren waarop mensen betekenis geven. Cultuur is niet altijd immaterieel. Een kerk is een object met veel betekenis. Maar ook een hamer of een stok die we slijpen tot speer om te jagen is cultuur. Die geslepen stok is wat we hebben aangeleerd. Het is een object met een doel met betekenis. In de ene cultuur wordt op een andere manier betekenis gegeven aan het dagelijks leven dan in de andere cultuur. In de moderne wetenschappelijke cultuur wordt anders betekenis gegeven aan het leven dan in de Christelijke, Islamitische of Hindoeïstische cultuur.

Ik ben ervan overtuigd dat klimaatverandering en armoede onlosmakelijk voortkomen uit fundamentele maatschappelijke structuren (zoals onze vrije markt en ons geldstelsel) die op hun beurt onlosmakelijk voortkomen uit onze moderne cultuur. Kortweg (en, toegegeven, noodzakelijkerwijs ook even kort door de bocht) heeft onze moderne natuurwetenschappelijke cultuur onze band met de natuur verbroken. Natuur wordt gezien als een levenloos object, een verzameling toevallig mechanistisch met elkaar verbonden chemische zielloze deeltjes, te gebruiken voor onze menselijke doeleinden. Natuur is zielloos, toevallig (doelloos), en levenloos: chemisch, natuurkundig, mechanisch. Onze cultuur is antropocentrisch: de mens staat centraal. De mens, door zijn superieure wetenschappelijke kennis, staat boven de natuur en vervult zichzelf door macht uit te oefenen over de natuur.

Onze postmoderne cultuur heeft niet veel verbetering gebracht: vooral veel relativisme, vertwijfeling en scepticisme. Veel moderne ‘nieuwe’ vormen van spiritualiteit die gericht zijn op het ‘innerlijke’ laten ons ook verder afdrijven. We moeten niet naar binnen keren in ons zelf, maar juist naar buiten treden. Willen we klimaatverandering en armoede tegengaan dan moeten we (zo is mijn overtuiging) een cultuurverandering teweeg brengen. Het belangrijkste daarin: We moeten een band aangaan met de aarde en de volheid van leven op aarde. Een innige band met de natuur moet een essentieel onderdeel zijn van onze dagelijkse manier van leven. Je moet kunnen opgaan in de levenslust van een kiemplantje dat de aarde openbreekt in de lente. Je moet verliefd kunnen zijn op een tuin, een stukje aarde, waar je een paar keer per week komt met vrienden. Het is goed om daarbij je traditie niet te vergeten. Veel voormoderne tradities (Christendom, Islam, Jodendom, Hindoeisme, Boeddhisme, Natuurgodsdienstige tradities) bieden culturele hulpbronnen om betekenis te geven aan die band met de natuur: of die band ontstaat door een vorm van animisme (het uitgangspunt dat de natuur bezield is) of door een spiritualiteit van liefde en nederigheid ten opzicht van de schepping. Op de tuinen maken we er niet zoveel woorden aan vuil, wel onze handen. We doen het gewoon. Door het verbouwen van groenten is ons dagelijks bestaan verankerd in de aarde.

Kinderactiviteiten

We hebben steeds vaker kinderactiviteiten op onze tuinen. Laatst was er een groep acht van een basisschool bij ons op bezoek voor een JINC-stage. Het doel is dat kinderen kennis maken met allerlei beroepen. Een uur lang gingen ze fanatiek los op het scheppen van houtsnippers in kruiwagens, racen met de kruiwagens over een nieuw aan te leggen paadje langs een heg. Daarna hebben we samen een kampvuurtje gestookt: houtjes breken voor aanmaakhout, vuurtje opbouwen, deeg rond een wilgentak rollen en een broodje bakken boven het kampvuur. Er ging een wereld voor ze open. Kinderen in de stad brengen nooit op zo’n manier hun tijd door: ze hebben zelden zo direct contact met natuur, houtsnippers, fysiek werk, takken, in een kring, zelf een broodje bakken boven een vuurtje, elkaar helpen, grappen maken. Ze wilden niet weg.

Dit is hoe het werkt op onze tuinen: we bouwen een cultuur waarin het normaal is om bij elkaar te komen op plekken waar je echt contact hebt met elkaar en met de natuur. Waar de natuur door je handen gaat, waar de geur van meidoornbloesem, kampvuur en vers gebakken brood zich mengt met een ontluikende vriendschap in de eerste jaren van je leven.

Rutger Henneman

31 mei 2019

* Over de Tuinen de Andere wereld

In deze rubriek bespreek ik de laatste ontwikkelingen van de buurtmoestuinen van GroenGoed en de Vredestuinen en het belang van die ontwikkelingen. De rubriek verschijnt ook op de website van het Stadslandbouwtijdschrift. Het is mijn manier om te graven in de maatschappelijke en culturele betekenis van wat we doen. Wat doen we nou ECHT met de tuinen? Het is mijn persoonlijke ideaal dat de buurtmoestuinen een glimp laten zien van ‘de Andere Wereld’.

(Lees hier meer over Rutgers Rubriek: De Tuinen, de Andere Wereld)

Waarschijnlijk hebben jullie Dennis en Marjolein al weleens bezig gezien met een camera tijdens werkmomenten. Ze zijn bezig met het maken van een leuk filmpje over de tuinen, de vrijwilligers en de betekenis van de tuinen voor de vrijwilligers. Hier alvast een preview!

Tijdens de Wijktour (georganiseerd door SOL en de gemeente) hebben wij verschillende partijen uit het welzijnsnetwerk in Noord, plus geïnteresseerde bewoners een aantal van de buurttuinen laten zien! Wat een leuke en gezellige manier om elkaar te leren kennen!

Vanaf april 2019 werken wij elke woensdag van 09.15 tot 12.15 in de Hildegardiszaal in huis van de wijk ‘Het Klooster’. Heb je ons nodig of wil je iets vragen? Loop eens langs

Afgelopen weken hebben we samen met een hoop buurtbewoners hard gewerkt aan de uitbreiding van de Bloklandtuin. We hebben het hek verplaatst en tegels uit de stoep gehaald. De tuin is flink veel groter geworden en we staan te popelen om groenten en fruit te verbouwen in de nieuwe Bloklandtuin!

Maar eerst is het tijd voor een feestelijke opening!

Wanneer: Vrijdag 26 april
Hoelaat: 15.00 – 17.00
Waar: Op de bloklandtuin (hoek Bloklandstraat/Tochtstraat)

Wij zorgen voor eten/drinken en gezelligheid! Wil jij iets meenemen om te delen? Graag!

Tot dan!

Een veenbrand woedt door Rotterdam. Aan de oppervlakte zie je het niet. Maar het vuur is niet te stoppen. Groene organisaties verbinden zich, armoedebestrijdingsorganisaties bouwen aan een beweging, de klimaatbeweging maakt nieuwe plannen na de grootse demonstratie op 10 maart. Verborgen vuur: levenskracht, passie om te bouwen aan een mooiere wereld. De Vredestuin en GroenGoed doen actief mee.

Zondag 31 maart is het vuur wel zichtbaar!

Om 17:00 gaat de fik erin bij de Vredestuin in het Park Pompenburg (kruising Pompenburg/Couwenburg). Wees welkom bij ons epische maandelijkse potluck kampvuur! Neem eten en/of drinken mee. Neem je vrienden mee. Neem je muziekinstrumenten mee. Onder de sterrenhemel, bij het vuur, wordt gelachen, gegeten en gedronken, muziek gemaakt. Daar ontluiken vriendschappen, samenwerkingsverbanden, revolutionaire plannen. Je mag het niet missen!

Wat: kampvuur/potluck

Waar: Vredestuin (in Park Pompenburg)

Wanneer: zondag 31 maart, 17:00 tot laat

Extra’s: neem eten en/of drinken mee en muziekinstrumenten.

(Foto kampvuur door Nitai)

Onze zesde nieuwsbrief is uit! Benieuwd wat we allemaal hebben meegemaakt & wat er op het programma staat? Lees hem nu!

GroenGoed en de Vredestuin gingen mee naar de klimaatmars in Amsterdam. 40.000 mensen lieten van zich horen! Rutger Henneman trok samen op met Wim Wiegman, mediamaker van WijkTV om samen een filmverslag te maken van de grootste klimaatmars in Nederland tot nu toe.

Spandoeken en Borden

Samen met Rotterdams Klimaatinitiatief, Rotterdam Fossielvrij, Milieudefensie Rotterdam, Extinction Rebellion Rotterdam, DWARS Rotterdam-Rijnmond en nog veel meer organisaties hebben GroenGoed en de Vredestuin de afgelopen tijd Rotterdammers opgeroepen samen te reizen naar Amsterdam. Een week eerder organiseerden deze organisaties samen een leuk evenement om spandoeken en borden te maken. Die borden werden uitgedeeld voordat we de trein instapten.

In de Media

De klimaatmars is niet onopgemerkt gebleven voor Rotterdamse Media. Zo verscheen een aankondiging in de Nieuwspeper online (Rotterdambijlage van de Metro) en een fotoverslag van het spandoekenevenement op Noord010 in beeld.

RTV Rijnmond en Open Rotterdam tv zwaaiden ons uit toen we op 10 maart naar Amsterdam vertrokken. En het filmverslag van Wim Wiegman en Rutger Henneman is op WijkTV te zien.

Een Rotterdams ‘Klimaat’Akkoord

Woensdag 13 maart wordt naar alle verwachtingen plannen besproken voor een Rotterdams Klimaatakkoord in de vergadering van de Commissie Energietransitie Duurzaamheid, Economie en Mobiliteit. Eerder werd door Leefbaar, 50+ en Denk ervoor gezorgd dat er niet over dit klimaatakkoord gesproken werd (omdat ze willen wachten op een Nederlands klimaatakkoord).

Woensdag 13 maart is er naar alle waarschijnlijkheid wel een meerderheid vóór om die plannen te bespreken. GroenGoed gaat dan met meerdere organisaties inspreken (waaronder het Rotterdams Klimaatinitiatief). Wij vinden het absurd dat we in Rotterdam geeneens willen praten over oplossingen voor klimaatverandering. Dagelijks sterven vele soorten uit, rukken de woestijnen op, stijgt de zeespiegel, smelt het leefgebied van ijsberen, kampen vele mensen met overstromingen, ontaan hulpbronnenoorlogen en zijn vele klimaatvluchtelingen op de been. Jaarlijks sterven bijna vijf miljoen mensen door de fossiele brandstoffenindustrie. Hoe kan het dat we als stad bang zijn om voorop te lopen om deze problemen aan te pakken?! Als het politieke gesprek tegengehouden wordt, dan gaan wij er wel over praten!

 

Een veenbrand waart door Rotterdam. Aan de oppervlakte zie je het niet. Maar het vuur is niet te stoppen. Groene organisaties verbinden zich, armoedebestrijdingsorganisaties bouwen aan een beweging, de klimaatbeweging maakt zich op voor een grootse demonstratie op 10 maart. Verborgen vuur: levenskracht, passie om te bouwen aan een mooiere wereld. GroenGoed en de Vredestuinen maken er actief onderdeel van uit.

Zondag 24 februari is het vuur wel zichtbaar!

Om 17:00 gaat de fik erin bij de Vredestuin in het Park Pompenburg (kruising Pompenburg/Couwenburg). Wees welkom bij ons epische maandelijkse potluck kampvuur! Neem eten en/of drinken mee. Neem je vrienden mee. Neem je muziekinstrumenten mee. Onder de sterrenhemel, bij het vuur, wordt gelachen, gegeten en gedronken, muziek gemaakt. Daar ontluiken vriendschappen, samenwerkingsverbanden, revolutionaire plannen. Je mag het niet missen!